काठमाडौं- आज हरिशयनी एकादशी अर्थात तुलसी रोप्ने दिन। निर्जला एकादशीका दिन छरेको तुलसीको बीऊलाई आज रोपेर पूजा गर्ने गरिन्छ । आषाढ शुक्ल एकादशीका दिन पर्ने तुलसी रोप्ने दिनलाई तुलसीरोपण एकादशी पनि भन्ने गरिन्छ ।
आषाढ शुक्ल पक्षको एकादशीलाई हरिशयनी एकादशी अथवा देवशयनी एकादशी भनिन्छ । यस दिनमा नेपाल र भारत लगायत विभिन्न मुलुकहरूमा बसोवास गर्ने हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले व्रत राख्नुको साथै एक पर्वको रुपमा मनाउने गर्दछन् । पुराणहरूका मतानुशार भगवान विष्णु यस दिन देखि चार महिनासम्म (चातुर्मास) पातालमा राजा बलिको द्वारमा निवास गरेर कार्तिक शुक्ल एकादशीमा फर्कन्छन् । यही प्रयोजनले यस दिनलाई ‘देवशयनी’ तथा कार्तिकशुक्ल एकादशीलाई ‘प्रबोधिनी’ एकादशी भनिन्छ ।
आजदेखि भगवान् विष्णु क्षीरसागरमा सुत्ने र चार महीनापछि हरिबोधनी एकादशीमा जाग्ने विश्वास रहेको वैदिक शास्त्रहरूमा बताइएको छ । वैज्ञानिक र धार्मिक दुबै रुपमा तुलीको धेरै महत्व छ । तुलसीलाई आयुर्वेदिक औषधि पनि बनाइन्छ । स्वास्थ्यको दृष्टिले तुलसी निकै फाइदाजनक पनि छ ।
